انواع اتاق در معماری ایرانی | ازاتاق تَنَبی و تالار تا گوشواره و شکم‌دریده!
تاریخ انتشار: ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۷۳۸۷۴۳
همشهری‌آنلاین -لیلاباقری: این خانه‌ها را هرقدر تماشا می‌کنی، باز تمام نمی‌شوند. انگار رازی در پی و بنیادشان هست که در ناخودآگاه با تو حرف می‌زند و مسحورت می‌کند. مثل هندسه و ریاضی به کار رفته در معماری که پیوندی با عرفان دارند و برای شناخت درستی از آنها باید کلی مبانی هنر بدانی و فلسفه شیخ اشراق و ابن‌عربی و مولانا و غزالی و.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
اول اینکه بیشتر اتاق‌ها رو به حیاط باز می‌شدند. چون سرشت ایرانی‌جماعت، عجین بوده با سرسبزی و آب و دیدی باز و آزاد به طبیعت. گاهی اسم هر اتاق را هم به نسبت تعداد درهایش که رو به حیاط باز می‌شده، می‌گذاشتند؛ سه‌دری، پنج‌دری و هفت‌دری. هرچند که از این درگاه‌ها رفت و آمدی نمی‌شده و تنها یک پنجره تا کف اتاق می‌رسیده. کفی که معمولاً بالاتر از سطح حیاط ساخته می‌شد. سه‌دری‌ها بیشتر اتاق خصوصی یا همان اتاق خواب بودند. پنج‌دری‌ها نشیمن و مهمان‌خانه که گاهی در بالایش یک تورفتگی هم داشته به اسم شاه‌نشین که مخصوص مهمان بوده است. به اتاق‌های کشیده و بزرگ با سقفی بلند هم «تالار» می‌گفتند. در ۲ طرف این تالار راهرو پهن و گشادی هم بوده با نام «تختگاه» که رفت‌وآمد از آنجا انجام می‌شده. گاهی در ۲ طرف این تالار، سه‌دری می‌ساختند و روی این سه‌دری‌ها در طبقه دوم، اتاق‌هایی می‌ساختند که بهشان «گوشواره» می‌گفتند. به شکل قرارگیری اتاق‌ها در طبقه دوم دقت کن! اگر تالار را صورت انسانی فرض کنیم این ۲ اتاق در طبقه بالا و روی سه‌دری‌های کنار تالار، مثل گوشواره‌های این صورت می‌شوند. چقدر برخی نامگذاری‌ها مفهوم و ساده بودند. خب حالا اگر این تالار دری رو به حیاط نداشت و بین اتاق‌های دیگر محصور بود، نامش می‌شد «تنبی». درواقع تنبی تالاری بود که به دلیل نداشتن در رو به حیاط و قرار گرفتن بین اتاق‌های دیگر، خنک بود و مناسب تابستان. به آن اتاق تابستان‌نشین هم می‌گفتند. نورش هم از نورگیری تأمین می‌شد که در سقف قرار داشت. البته نورگیری به قاعده و اندازه و سقف هم که دولایه بود و عایق گرما. خانه‌ها اتاق زمستان‌نشین هم داشتند که به آن اتاق شکم‌دریده یا تهرانی می‌گفتند. چون نخستین بار در تهران بود که چنین اتاقی ساخته شد. شکم دریده اتاقی بود که یک بیرون‌زدگی در نمای آن پیدا بود. اصلاً چه نیاز به توضیح! از اسمش پیداست. اتاقی که وقتی نگاهش می‌کردی از یک سمت شکم داشت و شاه‌نشین در همانجا قرار می‌گرفت.
می‌بینی... چقدر زیبا و ساده اسم و هویت داشتند و در ساخت‌شان هم به فکر تابستان بودند و هم زمستان! با اینهمه اصول و ظرافت معلوم است هرقدر به تماشایشان برویم خسته نمی‌شویم. خانه‌ها با ما حرف می‌زند. حتی حالا که پیر شدند و دور و برشان کلی نوه و نتیجه عجیب می‌بینند که دریغ از رعایت اصول ساده و اولیه. چه برسد به عرفان و فلسفه و تکامل.
---------------------------------------------------
*منتشر شده در همشهری محله منطقه ۲۰ به تاریخ ۱۳۹۵/۶/۱
کد خبر 759466منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: رو به حیاط خانه ها اتاق ها سه دری دری ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۳۸۷۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نظامی گنجوی شاعر شهیر تفرشی
به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز اراک؛ نظامی گنجوی شاعر و حکیم ایرانی است که بعضی کشورهای جدیدالتأسیس اطراف برای هویت تراشی برای خود مدعی غیر ایرانی بودن او شده‌اند در حالی که این شاعر ایرانی با استناد به اشعار نظامی و البته تأیید سازمان جهانی یونسکو در خانه‌ای در روستای «تا» به دنیا آمده و زندگی داشته است.
مهمترین این مستندات، اشعار نظامی در دلتنگی برای طاد بود: «چو در گرچه در شهر گنجه گُمم، ولی از کهستان شهر قُمم/ به تفرش دهی است «تا» نام او، نظامی از آنجا شده نامجو»
روستای «تا» روستایی آراسته و زیبا با کوچه‌های سنگفرش و هوایی دل‌انگیز است که علاوه بر اینکه زادگاه حکیم نظامی است بلکه اولین روستا در کشور است که کوچه‌هایش به اسم یک فرهیخته اسم گذاری شده است.
تکیه روباز تاریخی، مسجد جامع در کنار خانه حکیم نظامی و طبیعت این روستا از جاذبه‌های آن است.
از آثار حکیم نظامی می‌توان به مثنوی‌های عاشقانه مثل خسرو و شیرین، لیلی و مجنون و هفت‌پیکر اشاره کرد که در اوج زیبایی به زبان فارسی سروده شده است.
جاده کندوان یک طرفه شد